مساله رجعت چیست؟| امام زمان(عج) کجاست و کجا ظهور می کند؟

انتظار، ویژگی‌های یاران حضرت مهدی(عج) و پاسخ به سؤالات| ۷

می‌پرسند: پس از ظهور حضرت مهدی(عج) امامان(ع) و افرادی از خوبان و بدان رجعت می‌کنند یعنی زنده می‌شوند، بدان به مجازات می‌رسند و نیکان به حقّ خود نایل می‌شوند، رجعت در زمان ظهور حضرت مهدی(عج) چگونه است؟
پاسخ: امکان و وقوع زنده ‌شدن مردگان، از نظر اسلام، یک امر مسلّم است، چنانکه حضرت عیسی(ع) به اذن خدا، مردگان را زنده می‌کرد و در قرآن در مورد زنده‌ شدن بعضی از مردگان سخن به ‌میان آمده، چنان که در آیه‌ 260 بقره، و 10 سوره‌ مؤمن، به آن تصریح شده است.
رجعت امامان(ع) و مؤمنین محض و کافران محض از نظر روایات مسلّم است و به قدری روایات در این باره زیاد است که بعضی ادّعای تواتر روایات کرده‌اند (یعنی به‌قدری روایات زیاد است که موجب علم می‌شود.)
در مورد رجعت، هنگام ظهور حضرت مهدی(عج) امامان(ع) یکی پس از دیگری به دنیا رجعت می‌کنند، نخستین امامی که رجعت می‌کند امام حسین(ع) است.[1]
افراد برجسته‌ای مانند اصحاب کهف، مالک اشتر، مقداد و ... که 27 نفر هستند زنده می‌شوند و در نجف اشرف به سپاه حضرت مهدی(عج) می‌پیوندند.[2]
از سوی دیگر، آن حضرت عدّه‌ای از ظالمان را از قبر بیرون می‌کشد، آنها زنده می‌شوند و حضرت مهدی(عج) آنها را محاکمه کرده و پس از محکومیّت، اعدام می‌کند.
یکی از ویژگی‌های حضرت مهدی(عج) این است که از خون امام حسین(ع) خونخواهی می‌کند و از قاتلان امام حسین(ع) و کسانی که به قتل آن حضرت راضی شدند انتقام می‌گیرد، چنانکه در یکی از فرازهای دعای ندبه در مورد آن حضرت آمده:
«اَیْنَ الطّالِبُ بدَمِ الْمَقُتُول بِکَرْبَلا:
کجاست طالب خون حسین(ع) که در کربلا کشته شد.»
در این رابطه نظر شما را به دو حدیث زیر جلب می‌کنم:
1- امام صادق(ع) به یکی از شاگردان ممتازش به نام «مفضّل» فرمود:
«یا مُفَضَّلُ اَنْتَ وَ اَرْبَعَةٌ وَ اَرْبَعُونَ رَجُلاً مَعَ الْقائِمِ:
ای مفضّل! تو و چهل و چهار مرد، همراه حضرت قائم(عج) هستید.»[3]
2- یکی از شاگردان امام صادق(ع) به نام کَرّام می‌گوید: پیش خود سوگند یاد کردم که هرگز در روز غذا نخورم (روزه بگیرم) تا حضرت قائم آل محمد(عج) ظهور کند، به حضور امام صادق(ع) رفتم و عرض کردم: «شخصی از شیعیان سوگند یاد کرده که هرگز روزها غذا نخورد تا امام قائم(عج) ظهور نماید.» (چه صورت دارد؟)
امام صادق(ع) فرمود: بنابراین ای کَرّام! باید هر روز را روزه بگیری ولی دو روز در ایّام سال یعنی روز عید قربان و عید فطر را روزه نگیر و همچنین سه روز تشریق (روز 11 و 12 و 13 ذیحجه) و وقتی که بیمار و مسافر هستی روزه نگیر، (برای اینکه بدانی انتظار حضرت قائم تا چه اندازه مهم است به این مطلب توجّه کن.) هنگامی که امام حسین(ع) به شهادت رسید، آسمان‌ها و زمین و هرچه در آنها است و فرشتگان ناله کردند و گفتند: پروردگارا به ما اجازه بده، مخلوقات را هلاک و نابود کنیم زیرا به حریم تو بی‌احترامی می‌کردند و برگزیده‌ی تو را کشتند.»
خداوند به آنها وحی کرد: «ای فرشتگان و آسمانها و زمین، آرام باشید.» سپس خداوند، یک پرده از پرده‌ها را عقب زد، محمّد(ص) و دوازده وصیّ او در آنجا بودند، آنگاه دست قائم(عج) در میان آنها را گرفت و سه بار فرمود: «ای فرشتگانم و ای آسمانها و زمین هم!
«بِهذا اَنْتَصِرُ لِهذا:
به وسیله‌ این (قائم) از خون این (امام حسین) انتقام گیرم.»[4]
3- امام صادق(ع) فرمود:
«اِنَّ الْحُسَیْنَ یَخْرُحُ فِی آخِرِ عُمْرِ الْقائِمِ الْحُجَّةِ (عج) ثُمَّ یَمُوتُ الْقائِمُ وَ یُغَسِّلُهُا الْحُسَیْنُ:
همانا حسین(ع) در آخر عمر حضرت قائم(عج) زنده می‌شود سپس حضرت قائم(عج) از دنیا می‌رود و امام حسین(ع) پیکر او را غسل می‌دهد.»[5]
 

می‌پرسند: امام قائم(عج) اکنون کجاست؟ آیا همسر و فرزند دارد؟ هنگام ظهور از کجا ظهور می‌کند؟ و در کجا قیام می‌نماید؟ کی و در چه روز؟ و مرکز حکومتش کجاست؟
پاسخ: برای پاسخ به این پرسش‌ها، ناگریز باید از روایات و گفتار پیامبر(ص) و امامان(ع) استفاده کرد مطابق بعضی از روایات، آن حضرت همه ساله در مراسم حجّ شرکت می‌نماید.[6]
همچنین هرجا که بخواهد به خصوص در کنار قبر امامان(ع) و مکانهای شریف، خواهد رفت.
او بر اساس برنامه‌های اسلام، دارای همسر و فرزند خواهد بود، چنانکه در بعضی از دعاها به اهل بیت(ع) آن حضرت اشاره شده است.
و در مورد اقامتگاه او چندین مکان در روایات ذکر شده مانند: مدینه، دشت حجاز، کوه رَضْوی، کَرْعَه (قریه‌ای در یمن) و سرزمین‌های دوردست. از جمله روایت شده: «حضرت مهدی(عج) و فرزندانش در جزیره‌های بسیار بزرگ و پهناور در دریا زندگی می‌کنند.[7]
و مطابق روایت «علی‌بن فاضل مازندرانی» که در نجف اشرف سکونت داشته، حضرت مهدی(عج) و یاران و فرزندانش در جزیره‌ی خضراء است.
داستان علی‌بن فاضل مازندرانی، به‌طور مشروع در کتاب اثباة الهداة، ج 7، ص 371 آمده است، که فشرده‌ی آن بعداً خاطرنشان می‌شود.
در مورد جزیره‌ی خضراء، بحث و گفتگو بسیار است، بعضی از دانشمندان از قراین و ویژگی‌ها، حدس زده‌اند که جزیره‌ی خضراء، همان «مثلّث برمودا» است که از عجیب‌ترین و مرموزترین مکان‌های روی زمین است و در دل غربی‌ترین اقیانوس اطلس قرار دارد.
از عجائب مثلّث برمودا اینکه: هر هواپیما با کشتی به حدود آن برود، به طور اسرارآمیزی ناپدید می‌گردد و جالب اینکه آبهای آن سفید است و هر روز خبر غرق شدن تعداد تازه‌ای از کشتی‌های اقیانوس‌پیما در آبهای سفید مثلّث برمودا به گوش رسیده و می‌رسد.
از دعاهای حضرت مهدی(عج) این است:
«اَللّهُمَّ احْجُبْنِی عَنْ عُیُونِ اَعْدائِی وَ اجْمَع بَیْنِی و بَیْنَ اَوْلِیائِی:
خدایا مرا از دید دشمنانم پوشیده بدار، و من و دوستانم را در یکجا جمع کن.»[8]
به مقتضای استجابت این دعا، اقامتگاه آن حضرت از دیدگاه و دسترس دشمنان، محفوظ خواهد ماند و ممکن است همین مطلب تأییدی باشد که اقامتگاه اصلی آن حضرت در مثلّث برمودا است.
به هر حال این یوسف گم گشته، روزی به کنعان برمی‌گردد و چشم یعقوب را بینا و روشن می‌کند، به گفته‌ی حافظ:
یوسف گم‌گشته بازآید به کنعان غم مخور
کلبه‌ی احزان شود روزی گلستان غم مخور
دور گردون گر در روزی بر مراد ما نگشت
دائماً یکسان نماند حال دوران، غم مخور
حال ما در فرغت جانان و ابرام رقیب
جمله می‌داند خدای حال گردان غم مخور

حضرت مهدی(عج) هنگام ظهور، در مکّه ظهور می‌کند و بر کعبه تکیه نموده خطبه می‌خواند، 313 نفر از یاران مخصوصش در همانجا به آن حضرت می‌پیوندند.
مطابق بعضی از روایات آن روز، روز جمعه است و در روز شنبه روز عاشورا از مردم بیعت می‌گیرد. امام جواد(ع) فرمود:
«کَاَنِّی بِالْقائِمِ یَوْمَ عاشُوراء، یَوْمَ السَّبْتِ، قائِماً بَینَ الرُّکْنِ وَ الْمَقامِ بَیْنَ یَدَیهِ جِبْرَئیلَ یُنادِی اَلْبَیعَةُ‌ للهِ.
گویا قائم(عج) را در روز عاشورا، روز شنبه می‌نگرم که بین حجرالاسود و مقام ابراهیم ایستاده و پیش روی او جبرئیل فریاد می‌زند: بیعت مخصوص خدا است.»[9] یعنی با امام مهدی(عج) بیعت کنید، که بیعت با او بیعت با خدا است.
و امام صادق(ع) فرمود: «نخستین کسی که با قائم‌(عج) بیعت می‌کند، جبرئیل است.»[10]
سپس 313 نفر اصحاب مخصوص، فرا می‌رسند و بیعت می‌کنند، حضرت مهدی(عج) در مکّه می‌ماند تا یارانش به ده‌هزار نفر می‌رسند، آنگاه از آنجا به سوی مدینه حرکت می‌نماید.[11] و سپس از مدینه به ‌سوی عراق و کوفه حرکت می‌کند و در مسیر راه، گروه‌های بسیاری به سپاه آن حضرت می‌پیوندند، سرانجام آن حضرت وارد کوفه می‌شود و آنجا را مرکز حکومت جهانی خود قرار می‌دهد.
امام باقر(ع) در ضمن گفتاری فرمود: «سپس مهدی آل محمّد(عج) به کوفه بازمی‌گردد و 313 نفر اصحاب خاصّ خود را به‌سوی تمام نقاط جهان می‌فرستد (که هر کدام حاکم یکی از بخش‌های جهان خواهند شد) حضرت مهدی(عج) دستی روی شانه‌ها و سینه‌های آن 313 نفر می‌کشد پس از این لطف و عنایت، آن 313 نفر آن‌چنان در سطح عالی از مقام و کمال قرار می‌گیرند که در شناخت احکام و امور و قضایا هرگز درمانده نخواهند شد.»[12] 
 

 
1- مختصری درباره مسأله رجعت توضیح دهید؟
2- نخستین امامی که رجعت می‌کند، کدام امام است؟
3- چندین مکان که در روایات در مورد اقامتگاه حضرت مهدی(عج) ذکر شده است را نام ببرید.

 

پی‌نوشت‌ها

[1]- امام صادق(ع) در ضمن بیان رجعت، به مفضّل فرمود: «امام حسین(ع) همراه دوازده‌هزار یار راستین و 72 تن شهیدان کربلا ظاهر می‌شوند و در کوفه به حضرت مهدی(ع) می‌پیوندند (بحار، ج 53، ص 16).
[2]- اثباة الهداة، ج 7، ص 154 و 164 (چنانکه قبلاً ذکر شد).
[3]- اثباة الهداة، ج 7، ص 146
[4]- اصول کافی، ج 1، ص 534.
[5]- اثباة الهداة، ج 7، ص 102.
[6]- بحار، ج 51، ص 30.
[7]- اثباة الهداة، ج 7، ص 158.
[8]- مصباح کفعمی، 219.
[9]- بحار، ج 52، ص 290 و 279.
[10]- بحار، ج 52، ص 285 و 286.
[11]- ترجمه ارشاد مفید، ج 2، ص 357.
[12]- الامام ‌المهدی من المهد الی الظُهور، ص 543.